Even ten zuiden van Eindhoven bevindt zich René Schönefeld Incense Manufacturing Company. Hoewel een kleine onderneming met slechts twaalf medewerkers is zij een van 's werelds grootste makers van kerkelijk wierook. Nederland is niet alleen beroemd om z 'n kaas en sigaren. De 'holy smoke' van Schönefeld is eveneens een begrip in de wereld.

De levering van sacraal wierook geschiedt bij René Schönefeld nog in talenten: een oude gewichtsmaat die staat voor 26 kilo. Voor kleinere hoeveelheden hoeft men bij het fabriekje niet aan te kloppen. Of aankloppen, het beste is nog altijd de bestelling telefonisch door te geven. Het beleid bij Schönefeld is dat aan de deur niet wordt verkocht.

Allemaal drukte waar je niets aan hebt, meent bedrijfsleider J.A.M. Hendriksen (45). Hij is al bijna vijfentwintig jaar bij de firma in dienst en doet het klemmende verzoek niet te vermelden waar de fabriek precies gevestigd Is. Zijn tijd is kostbaar. Schoolklassen aan de poort die rondgeleid willen worden, dat moet hij echt niet hebben.

Uitzondering

Voor ons wil hij dan we! een uitzondering maken, maar dat hij enthousiast is over onze komst. nee. Hendriksen is eerlijk in die dingen. Extra klanten zal hem een stukje in de krant niet opleveren, want het is voor 99 procent export wat bij Schonefeld wordt gemaakt. Het is dat wij zo aandrongen en er vandaag niet zo erg veel te doen is op de fabriek. ,,Dus gaat u maar zitten." Ik mag plaatsnemen tegenover hem. Hendriksen zit aan een modern vormgegeven witte desk en draait een shagje. Terwijl zijn ene hand dat naar zijn mond brengt, schuift zijn andere een vel papier in mijn richting. Hendriksen heeft wat feiten over wierook opgeschreven, dan hoeft het gesprek niet zo lang te duren.

Blijkens zijn visitekaartje bekleedt de besnorde bedrijfsleider ook de functie van export manager. Die baan associeer je niet meteen met de blauwe stofjas die hij aanheeft. "Ik kan wel een kostuum dragen" zegt Hendriksen, "maar dat ruikt dan binnen het uur naar wierook. Daar ben ik van genezen". Die lucht gaat er niet zomaar uit, laat hij weten. De geur van wierook is doordringend. Een uur geleden heeft de export manager, om de fotograaf ter wille te zijn, wat korrels Vatican en Gloria gebrand. Dat ruik je nóg. Hendriksen knikt: "Het is niet even de ramen openzetten en vijf minuten later is het weg. Het blijft hangen." Dat geldt voor alle wierooksoorten die bij Schonefeld worden gemaakt. Sommige hebben een naam zoals Pontifical en Vatican, maar de meeste hebben een nummer. .,Wat wij Vatican noemen", vertelt Hendriksen, ,,noemt de klant Jeruzalem of Nazareth. Hij geeft er zelf een naam aan. Wij kregen orders voor Benedicta. die naam kennen wij niet. Zoek het dan maar uit. Nu zijn we daarvan af. Men bestelt gewoon no. 12 of no. 5 en wij weten precies wat er gevraagd wordt." Schonefeld levert zijn wierook onder de naam Three Kings of - voor de Duitstalige markt Drei Konige. In Franstalige landen staat er Trois Mages op de verpakking, in Italie Tre Re Magi en in Spanje en Latijns-Amerika Très Reyes. De firma in de Kempen voorziet de halve wereld van wereld van wierook. Kerkelijk wierook wel te verstaan.

Staafjes

Met de produktie van staafjes die een zoete geur afscheiden houdt men zich in het kleine fabriekje niet bezig. "In België en Frankrijk schijnt die oosterse wierook een enorme trend te zijn", zegt Hendriksen, "maar ga me er geen vragen over stellen, want ik weet er geen moer van." Bij Schönefeld wordt de wierook op basis van gom-olibanum gemaakt, een harssoort die wordt afgetapt van de Boswellia en dat is een boom die met name voorkomt in Eritrea en Somalië. Het aanbod van gom-olibanum houdt de laatste twee jaar niet over. "Als ze elkaar verrot schieten wordt er niet geoogst", schetst Hendriksen de situatie. Dat drijft de prijs op." De gemiddelde prijs van een talent wierook is op het ogenblik circa vijfhonderd gulden. Dat is weleens meer geweest, veel meer zelfs. In de oudheid kwam de prijs van wierook overeen met die van goud. Wierook was buitengewoon schaars, terwijl er in hoog ontwikkelde maatschappijen als Griekenland, Egypte en Perzië grote behoefte aan was. Het word gebruikt als eerbetoon aan goden en overledenen en als zuivering van gebouwen. Wierook werd ook ten geschenke gegeven bij zeer bijzondere gelegenheden. Men denke aan de Drie Wijzen uit het Oosten die bij de geboorte van Jezus goud, mirre en wierook meebrachten.

Verzwakken

Mirre diende om de bittere geur die gom-oilbanum afgeeft ietwat te verzwakken. Mirre wordt daarvoor nog steeds gebruikt, Bij Schönefeld wordt dagelijks menige kilo van de welriekende gomhars aangewend. Voorts wordt de gom-olibanum vermengd met lavendel en benzoë. René Schönefeld - hij is inmiddels overleden - is er in de crisisjaren mee begonnen nadat hij in de apotheek van zijn vader een recept had gevonden. Waren enkele pastoors in Brabant en Limburg aanvankelijk zijn enige klanten, langzamerhand wist hij steeds meer geestelijken voor zijn melanges te interesseren. Schönefeld ging van pastorie naar pastorie en haalde persoonlijk de orders op. ,,Nu gaat dat allemaal vaa kaarsenfabrikanten en importeurs", vertelt Hendriksen. ,,Aan hun leveren we en zij leveren aan de kerken. Wij hoeven de klanten niet te bezoeken, dat doen zij al. Wij hoeven alleen maar de telefoon aan te nemen." Het heeft volgens de export manager ook weinig zin om een vertegenwoordiger langs de weg te hebben. In de markt zit nauwelijks beweging. ,,De klanten die we hebben, hebben we al jaren", zegt Hendriksen. Hij spreekt van conservatieve afnemers. "Onze verpakking, als je daar iets aan verandert, beginnen ze meteen te brullen.''

Stinken

Toch is er wel iets veranderd bij Schönefeld. In het fabriekje wordt niet uitsluitend meer wierook gemaakt. Het heeft er een produkt hij genomen: Houtskoolbriketten voor het branden van de wierook. De gom-olibanum bevat veel olie en die mag niet verbranden, want dan gaat het stinken. De olie moet verdampen. Gloeiend houtskool doet dat op een veilige manier. Hendriksen vertelt dat de briketjes gelijkmatig gloeien, de kleine dertig minuten en de iets grotere een uur. Je krijgt er geen zwarte handen van. Of dát het geheim van het succes is zou Hendriken niet durven zeggen, in elk geval warden de blokjes houtskool óók wereldwijd verkocht. Zelfs In het Midden-Oosten, waar Schönefeld met zijn wierook nooit een poot aan de grond kreeg. Hendriksen wil ook wel vertellen waarom. "Zij hebben hun eigen welriekende stoffen, zitten bovenop de bron. Dan zullen zo wel gek zijn om het bij ons te kopen." Hendriksen gelooft dat hij nu wel alles over wierook heeft verteld wat er over te vertellen is. Misschien kan hij nog uitleggen waarom de assortimenten zo verschillend van kleur zijn? No. 12 is rood, Pontifical zwart. ,,In het Caribische gebied zijn ze gek op kleurtjes. Daar kopen ze niet alleen op geur, maar ook op kleur." De geur van een korrel is volgens de bedrijfsleider niet altijd dezelfde. Dat hangt samen met de graad van zuiverheld. Wierook is een natuurprodukt. Als de wierookboom met zorg wordt ingekerfd en op de juiste diepte; als de hars dus netjes wordt afgestoken krijg je een goed produkt, zegt Hendriksen. "Maar dan gaat het er nog om wat er verder gebeurt. De balen worden op straat gelost. Als het regent kun je ze wegmieteren. Natte korrels, daar heb je niets meer aan"

Vaten

De harsen worden oudsher verhandeld in havensteden als Marseille, Hamburg en Londen. Daar zitten reukstoffenmakelaars. Van hen betrekt Hendriksen zijn ingrediënten. In het fabriekje worden die bewaard in grote vaten. Tot de stoffen die door de wierook worden vermengd behoren ook natuurlijke oliën als kaneelolie en kruidnagelolie. Hendriksen vertelt dat de wierook, ondanks de scherpe geur, ook wel binnenshuis wordt gebrand. "In Zuid-Duitsland doet men dat veel bij de verering van Maria." Dat zijn dan wel kleine hoeveelheden. De echte grootverbruikers van wierook zijn al lang gestorven. De Perzische koning Darius I (522 - 486 v. Chr.) was er volgens Hendriksen een. "Ik heb gelezen dan in die tijd vijf keer per dag wierookoffers aan de goeden moesten worden gebracht. Over Darius wordt vermeld dat hij in zijn leven ruim driehonderd talenten heeft geofferd. Reken maar uit, dat is bijna achtduizend kilo. Maar vraag me nu niet wie het eerst is begonnen met wierook branden, want daar weet ik echt niets van af."


Naar boven
 
 
Mira International BV
Kvk: 33186634
BTW-nr: NL8120.44.745.B.01

Producten ruiken, voelen en zien? Dan bent u van harte welkom bij ons op ons magazijn aan de Edvard Munchweg 27.
open van maandag t/m vrijdag van 15:00 tot 17:00 uur. Gelieve voordat u komt graag even te bellen naar 06 2011 0511.

magazijn:
Edvard Munchweg 27 (bedrijfsterrein het Atelier)
1328 MA Almere
een routebeschrijving vindt u hier
tel: 036-5348610
mob: 06-20110511
fax: 084-8314052

bankgegevens:
IBAN: NL83INGB0004789744
BIC: INGBNL2A
Bezoek ook onze andere websites: www.gels4.me - www.emwinkel.nl - www.moedersgeuren.nl - www.tapestries.nl